کارایی چند حشره کش بیولوژیک، هورمونی و شیمیایی روی بید کلم در مزرعه

بید کلم (plutella xylostella (l.) (lep., plutellidae یکی از مخرب­ترین حشرات آفت محصولات چلیپاییان در سراسر جهان و ایران است که طی سال ­های اخیر در استان اصفهان، در مزارع کلم و کلم­ گل به­ شدت طغیان کرده است. این تحقیق با هدف بررسی کارایی سه حشره­ کش بیولوژیک شامل (دو فرمولاسیون پودری تجاری turingiensis bacillus. kurstaki ssp به نام­ های بلتیرول و لپینوکس پلاس) و یک حشره­ کش قارچی beauveria bassiana به نام نچرالیس، حشره­ کش هورمونی آتابرون (کلرفلوآزورون 10% sc) و حشره­ کش شیمیایی سومی­ پلئو (پیریدالیل50% ec) علیه این آفت در استان اصفهان انجام گرفت. بدین منظور مزرعه 2000 متر مربعی کلم­ گل واقع در شهرستان فلاورجان انتخاب و کلیه تیمارها در 4 تکرار در قالب طرح بلوک کامل تصادفی اجرا­گردید. هر کرت آزمایشی 50 متر مربع در نظر گرفته شد و نسبت به شمارش تعداد لاروهای زنده آفت روی 10 بوته در هر کرت یک روز قبل و پنج و 10 روز بعد از سم ­پاشی اقدام گردید. تفاوت در درصد مرگ و میر بین تیمارها به ­وسیله فرمول هندرسون تیلتون تصحیح و سپس تجزیه واریانس یک­طرفه انجام شد. نتایج حاصل از تجزیه واریانس یک­طرفه پس از پنج و ده روز، حاکی از آن است که بین کلیه تیمار­ها تفاوت معنی­ داری وجود دارد. به­ طوری­ که بیشترین و کمترین میانگین مرگ و میر به­ ترتیب در تیمارهای سومی­ پلئو (2/88%، 8/87) و تیمار نچرالیس (3/35%، 5/36%) دیده شد. همچنین نتایج تجزیه انحراف لجستیکی نشان داد که بین تیمار­ها تفاوت معنی­ داری از نظر ایجاد مرگ و میر روی لاروهای بید کلم در 5 و 10 روز پس از سم پاشی وجود دارد؛    به ­طوری­ که بالاترین کارایی را سومی ­پلئو، 5 و 10 روز پس از سم ­پاشی به ­ترتیب با درصد مرگ و میر 3/88 و 6/88 داشت. و پس از آن به ­ترتیب آتابرون (77%، 7/62%)، بلتیرول (8/67%، 9/71%)، لپینوکس ­پلاس (71%، 4/72%) و در نهایت نچرالیس (9/37%، 7/43%) با کمترین کارایی قرار داشت. با توجه به خطرات زیست محیطی حشره­ کش­ های شیمیایی و نتایج این تحقیق، استفاده از حشره­ کش ­های بیولوژیک بلتیرول و لپینوکس ­پلاس به ­دلیل عملکرد خوب و سازگاری با محیط زیست توصیه می­ شود.